ZUID-AFRIKA
Reisverslag Vaalkrans 11 tot 19 juni 2023
M'n maat Hans kocht een tweetal jaar geleden in de Zuid-Afrikaanse provincie Vrijstaat een domein van zo'n 200ha met alles erop en eraan. Een pareltje van een locatie met een met riet beklede hoofdlodge, een typisch rondavel met braai en zwembad, een apart huis voor Mason en Nicole die de catering en allerhande klussen voor hun rekening nemen en een gebouw met koeling en plaats voor het villen en versnijden van het gestrekte wild. Op het domein lopen sabelantilopes, giraffen, nyalas, springbokken, duikertjes, klipdassen, caracals, blesbokken, en nog veel meer.
Hans en ik kennen elkaar ondertussen toch al zo'n 15-tal jaar en de man gaat nooit vervelen. Elke keer als ik hem zag, kwam de vraag om eens met hem mee te gaan naar het zwarte continent. Hij is er in die meer dan 20 jaar dat hij er al gaat, verschillende keren zijn hart verloren. Omdat de brave man maar bleef aandringen, heb ik afgelopen april dan toch de beslissing genomen om eens te zien wat er nu eigenlijk zo mooi aan is.
​
Er is tegenwoordig nochtans heel wat te doen omtrent 'trofeejacht' in het algemeen en trofeejacht in Afrika in het bijzonder. Enkele Europese landen menen moraalridder te moeten spelen en dicteren (opnieuw) wat Afrikaanse landen al dan niet mogen doen en laten. Dat ruikt toch wel heel erg naar neokolonialisme. Mocht het dan nog met kennis van zaken zijn, we zouden het kunnen begrijpen. Helaas speelt men enkel op vals sentiment en worden bekende mensen en tv-persoonlijkheden die geen enkele notie hebben van het thema (lees ook dit artikel hierover) naar voor geschoven om die boodschap te verkondigen. Naar een autoriteit als bv. Dr Amy Dickman (Oxford University) wordt gewoonweg niet geluisterd.
Voor mij als jager is het laten opzetten van een geschoten dier als trofee, net hetzelfde als iemand die een foto van zijn reis laat vergroten en in zijn woonkamer hangt. Het gaat mij niet om ermee te kunnen pronken, het gaat mij om de herinnering aan de jacht, het gezelschap, de omgeving en de gevoelens. Het gaat er mij om dat niets verloren gaat van het dier dat ik schoot. Alle vlees werd gebruikt en aan het prepareren en opzetten van vacht en horens, verdienen Afrikaanse taxidermisten ook nog. Wat is hier in godsnaam verkeerd aan? Niets. Helemaal niets.
Lees ook even dit artikel over trofeejacht.
Het vertrek
Zondag 11 juni
​
Zo ver reizen en jagen is leuker in groep dus stelde ik de vraag in m'n jachtkennissenkring. Drie vrienden laten onmiddellijk weten dat ze mee willen. Omdat een groep van 6 ideaal is (de vw caravelle van Vaalkrans waarmee we van hot naar her rijden, biedt plaats aan 6 mensen + Hans) stel ik ook even de vraag op sociale media en binnen een dag zit ons groepje vol. Altijd spannend om nieuwe mensen te leren kennen. Pascal en Mathijs die ik niet op voorhand kende, bleken beiden een goeie match te zijn.
Drie uur voor vertrek spreken we af op de luchthaven van Zaventem om bij een frisse pint kennis te maken met elkaar. Een leuke groep van 2 West-Vlamingen, 2 Limburgers, een Vlaams-Brabander en een Nederlander die allen één ding gemeen hebben. We zijn allen gepassioneerd en we gaan allemaal voor het eerst jagen in Afrika.
De 11u durende nachtvlucht met Air Belgium (rechtstreekse vluchten) gaat snel voorbij. Buiten het hoogseizoen zijn de tickets heel betaalbaar (retourticket betaalden we zo'n €650) en met een bezetting van ongeveer 50 mensen op een fonkelnieuwe Airbus A330neo (capaciteit van 260) kunnen we allemaal languit van 4 stoelen gebruik maken om wat te slapen. De bediening is prima, het eten lekker en naast heel wat on board entertainment, is er ook wifi beschikbaar. Een echte aanrader dus.
Omdat het in Zuid-Afrika in juni winter is, moeten er ook geen malaria of andere pillen genomen worden. Een internationaal paspoort is eigenlijk het enige wat je nodig hebt. Air Belgium neemt ook wapens en munitie mee, maar omdat het papierwerk voor Zuid-Afrika heel wat tijd en energie vraagt, neemt niemand zijn eigen wapen mee. Pascal en Bart nemen wel hun eigen jachtboog mee die zonder papieren mee kunnen. Je betaalt enkel €100 voor extra bagage.
Zuid-Afrikaanse gastvrijheid
maandag 12 juni
​
We komen rond 7u 's morgens aan op Tambo International Airport en voelen onmiddellijk de gastvrijheid en vriendelijkheid van de Zuid-Afrikanen. Binnen de kortste keren heeft iedereen zijn koffers en gaan we probleemloos door de security. Mason, staat ons breed lachend op te wachten in de aankomsthal en met een aanhanger vol koffers, rijden we 2u door het prachtige landschap tot bij de lodge.
Hans is bij aankomst druk met de bladblazer om alles er piekfijn uit te laten zien. In de lodge zijn 4 aparte slaapkamers waarvan 2 met on-suite badkamer. Twee kamers hebben een deelbadkamer en daarnaast staan er op de enorme mezzanine onder het dak een hemelbed en 2 enkele bedden. Plaats zat. Fré, mijn broer (die 3 dagen later aankwam) en ikzelf installeren ons boven. Eenmaal uitgepakt is het genieten van het uitzicht op het domein met een drankje en een hapje. Tegen een uur of drie komen twee relatief tamme nyalas stukjes appel uit onze hand eten. Ook een kudde van een twintigtal sabelantilopes staat op afstand te kijken naar een genietende groep mensen. De 4 giraffen die op het domein lopen worden ook gespot. Fré neemt sluipend door de vele doornstruiken enkele sublieme foto's van deze majestueuze Afrikaanse dieren. Fré is naast dierenarts en aspirant-jager, ook een heel begenadigd fotograaf en heeft voor deze trip een rugzak vol camera's, lenzen, een go-pro, een Ray-Ban camerabril en nog wat klein grut mee om de perfecte plaatjes te schieten.
We wandelen ook nog even naar het Bundu-kamp waar nog 4 mensen kunnen slapen. Deze formule is met zelf-catering. Er is een woonkamer, keuken en sanitair. Alles wat je nodig hebt in feite.
Net als bij ons in de winter, is het ook in Zuid-Afrika tegen een uur of zes pikdonker. Het grote voordeel is dat je hier een sterrenhemel ziet, die je in oververlichte Europa maar zelden meer kan waarnemen. De temperaturen duiken met het donker worden ook onmiddellijk de dieperik in en schurken 's nachts tegen het vriespunt aan.
Afrikaners nemen heel veel tijd voor het koken en als wij 's avonds aan tafel gaan, zijn Nicole en Mason al enkele uurtjes bezig aan de braai. Het wordt een lekkere zwartpot. Beiden waren nogal nerveus om voor een groep eten klaar te maken, maar we hebben er echt overheerlijke dingen gegeten. Allemaal typische Zuid-Afrikaanse gerechten. Na een heel gezellige avond met afsluitende drink, duiken we meer dan voldaan het bed in. Kwatongen beweren dat ik misschien wel zou durven snurken, maar zelf blijf ik dat halsstarrig in twijfel trekken...
De eerste jacht
dinsdag 13 juni
​
Na een deugddoend ontbijt trekken Bart en Pascal gewapend met hun jachtboog het veld in. Elk met een begeleider, de één al wat meer in camouflage dan de andere. De rest van de groep trekt naar het gebied naast Vaalkrans waar er vrijgave is van oryx en blesbok. Het valt onmiddellijk op dat Afrikaans wild heel erg op zijn hoede is en dat de afstanden waarop je hier een schot moet plaatsen, in niets te vergelijken is met hetgeen we in onze lage landen gewend zijn. De eerste blesbok die ik aanbers in het veld dat me sterk aan Schotland doet denken, kan ik strekken op zo'n 200m. Bladschot en de bok valt ter plaatse. Daarna is het de beurt aan Mathijs die een groepje van drie oryxen (gemsbokken) op het oog heeft. Wanneer één van hen een zijstap maakt, pakt Mathijs zijn kans en haalt er één binnen. De twee andere zetten het op een lopen. Persoonlijk vind ik (na de kudu) de oryx één van de mooiste Afrikaanse hoorndragers en indien mogelijk, wil ik er ook één strekken. Samen met Hans en onze PH Neelis spring ik de oude defender op en we gaan op zoek naar de twee andere dieren. Wanneer we ze in de verte zien, stoppen we de auto en gaat het te voet verder om uiteindelijk sluipend door het hoge gras hen tot op een goeie 250m te benaderen. Eén schot en het dier valt ter plekke. Mijn trip kan al niet meer stuk.
Foto hierboven: Deze gemsbok of spiesbok (Oryx gazella), niet te verwarren met de gems (Rupicapra rupicapra), kon ik schieten nabij Vaalkrans. Het vlees werd gegeten en van het vel wordt een trofee gemaakt. Niets gaat verloren. Voor mij is een trofee niet om mee te pronken, maar wel een prachtige herinnering die me telkens terug in Afrika zal brengen éénmaal hij hier aan de muur hangt. Precies zoals andere mensen een foto van hun reis aan de muur hangen.
​
Terwijl wij achter de oryxen aan gingen, kreeg Filip de kans op een mooie blesbok die hij ook met één goed schot binnenhaalt. Pascal en Bart die met hun boog op Vaalkrans hun geluk beproefden, kwamen niet tot schot. Ondanks het feit dat stalken te voet (en dus heel stilletjes) gebeurd, is het absoluut niet simpel om een dier tot op 30m te benaderen. Morgen nieuwe kansen.
's Avonds trekken we over een weg vol potholes (waarvan sommige zo diep zijn als een badkuip), naar het dichtsbijgelegen dorpje Heilbron om iets te gaan eten. Geen fancy restaurant (geen idee of je die hier überhaupt op minder dan 2u rijden kan vinden), maar het basic gezellig, local tentje San Jo's waar de burgers meer dan gesmaakt worden.
Bushlife
woensdag 14 juni
​
Vader Wouter en zoon Fritz verwelkomen ons op hun 800ha groot domein waar black wildebeast, oryx, impala en blesbok lopen. Na de hartelijke kennismaking, rijden we naar hun 200m schietstand waar we het wapen waarmee we vandaag aan de slag gaan, in kunnen schieten. Omdat munitie in Zuid-Afrika niet goedkoop is, maakt Fritz zijn eigen kogels. Met de pick-up van Wouter rijden we de wildernis is. Zoals gezegd, heel gevarieerd met een open plateau, dichte brousse, gigantische waterpartijen met tal van waterwild en enkele mooie open vlaktes met prachtige vergezichten. Pascal wil hier graag een black wildebeest strekken. Als we even aan het rijden zijn, zien we op het plateau een grote groep staan. Ze staan ons aan te staren en zetten het snel op een lopen. Een simpele opdracht zal het niet worden. Pascal stapt van de wagen af en verschanst zich om de dieren te benaderen. Een plan dat aardig lukt. Pascal schiet een mooi exemplaar, maar bij het herladen breekt de lege huls in zijn wapen. Na een uurtje wrikken en kloppen, lukt het Fritz en zijn pa om de kapotte huls uit het wapen te halen en we trekken opnieuw de wildernis in. We zijn nog geen 10 minuten aan het rijden als we een wrattenzwijn op z'n gemak door het dichte struikgewas spotten. Een schot vertrekt, maar een duidelijk misschot. Door het vele geklop in de loop, zal de kijker waarschijnlijk niet meer 100% correct staan. Eén stuk geschoten vandaag, maar intens genoten.
Koken in Afrika is niet zoals wij koken.
Duiven & Boskoppie
donderdag 15 juni
​
Het beloofd opnieuw een uitdagende dag te worden. Vroeger dan normaal vertrekken we voor een rit van anderhalf uur richting Kroonstad en tegen een uur of 9 komen we bij Henk aan. Henk is reus van een kerel met handen als schoppen die zich vandaag laat vergezellen door 6 zwarte Zuid-Afrikanen. Zij helpen ons met de wapens, munitie, stoeltje en alle andere zaken. De vlucht op de gewassen is minder dan Henk dacht, dus beslist hij om het over een andere boeg te gooien. Hij geeft ons de raad om even tot aan Boskoppie te rijden voor een bezoek aan het leeuwen- en tijgerreservaat, terwijl hij een nieuwe locatie zoekt. Onze gids Innocence geeft een rondleiding in het reservaat en zowat alle Afrikaanse predatoren passeren de revue. Indrukwekkend om deze prachtige dieren van zo dichtbij te kunnen aanschouwen. Een aanrader om te bezoeken.
Terug bij Henk aangekomen, plaatst hij ons bij een veld en zo ver je kan kijken staan zonnebloemen. Wij worden aan de rand van het veld op een rij gezet en krijgen elk een begeleider. Er is enorm veel vlucht want duiven zijn verzot van zonnebloempitten. De felle wind zorgt voor een uitdagende jacht. Tegen een uur of 4 stopt de invasie en komt alles weer tot rust. Een foto bij het tableau, een handshake aan onze begeleiders en terug anderhalf uur huiswaarts. Er mocht gerust nog zo'n dag op de planning gestaan hebben.
Er staat opnieuw een heerlijke maaltijd te wachten en het wordt vandaag een stuk later dan anders...
Dierenvriend
vrijdag 16 juni
​
Toen we op Vaalkrans aankwamen, merkten we de hondenren naast de grote lodge waar naast een kortharige teckel, ook een Rhodesian ridgeback rondloopt met een gigantische kaak. Fré wou de eerste dag al aan het opereren slaan, maar wegens een gebrek aan dierenartsen en dus ook een gebrek aan medicatie en verdoving, moest Nero (zo heet de ridgeback) wachten tot vandaag. Ondanks het feit dat Nicole en Mason ons waarschuwen voor Nero de gevaarlijke hond, loopt Fré op zijn gemak de hondenren in, geeft een prik en binnen de 10 seconden staat Nero te wankelen op de ranke poten. Fré legt de hond op de tafel en begint in bushstyle met snij- en naaiwerk. Er komt een hoop vuil uit de gapende opening, maar het zal Nero een pak verlichten. Nero blijft de rest van de dag suf liggen in zijn ren, maar daar zal het leeuwenverdovingsmiddel wel voor wat tussen zitten...
Na de operatie trekken we opnieuw naar de buurjacht waar Pascal nog een blesbok kan strekken en Bart een blesbok én een damhert. Damhert is een soort die op alle continenten voorkomt, maar je verwacht het dier hier niet onmiddellijk.
Mathijs trekt Vaalkrans nog eens in om een springbok trachten te strekken, waar hij ook in slaagt. Een vruchtbare dag die we afsluiten met een heerlijke maaltijd in de rondavel.
Rustige dag
zaterdag 17 juni
​
Vandaag wordt een rustige dag. We genieten na een uitgebreid ontbijt van de zon die het buitensalon verwarmt en overlopen de afgelopen dagen. Wat een heerlijke tijd beleven we hier op Vaalkrans. Ondanks het feit dat de meesten elkaar niet kennen, klikt het ook goed onderling. We beslissen rond de middag om Vaalkrans in te trekken met onze PH Nelis want Filip zou graag nog een springbok strekken. Samen met Herman gaat hij te voet op zoek naar een mannelijke springbok, maar hij komt niet tot schot. Mathijs loopt de hele dag met de .22 achter enkele klipdassen en Fré neemt van de gelegendheid gebruik om nog enkele prachtige beelden te schieten. Een luilekkerdagje is uiteraard ook eens plezant!
