JACHTSITE & MORE
VALKERIJ
De Arte Venandi cum Avibus
ofte de kunst van het jagen met vogels
Valkerij is een eeuwenoude jachtmethode die opgenomen werd in de lijst van het mondiaal cultureel erfgoed van UNESCO.
De Nederlanden speelden een zeer vooraanstaande rol in de Europese valkerij. Arendonk, Turnhout en Valkenswaard waren de bakermat voor alom geroemde valkeniers. Valkeniers waren verheven boven de “gewone lieden” met eigen rechtbank en gilde.
Verschillende roofvogelsoorten werden en worden ingezet bij de valkerij. Valkerij is jagen met roofvogels. Alle andere activiteiten met roofvogels in dierenparken en op evenementen zijn dus geen valkerij en zij worden niet altijd specifiek beoefend door “valkeniers”.
Afhankelijk van de prooi die men bejaagt worden andere roofvogeleigenschappen gezocht. Bedenk dat je een roofvogel nooit “temt”. Het blijft een wezen ,drijvend op aangeboren instincten en niet in staat tot onderwerping. Een vliegende predator staat immers letterlijk boven alle andere wezens en domineert op natuurlijke wijze de aan de grond verankerde wezens. Een roofvogel eist respect en hoofsheid in de benadering. Eens vrij op de vleugel zal enkel vertrouwen hem terug naar de handschoen doen keren.
​
In de jacht onderscheiden we twee technieken : de hoge vlucht en de lage vlucht.
De hoge vlucht is de jacht op vliegende prooien en daarbij worden valken ingezet. De valken zijn de jagers van de open hemel. Zij zijn in staat om fenomenale snelheden te bereiken bij hun duikvlucht vanop grote hoogte. Zij slaan hun prooi als het ware in volle vlucht. De aangeslagen vogel dwarrelt ter aarde.(prooi is op slag dood of in shock) De valk is gevolgd en gebruikt, indien nodig, de valkentanden (uitstulpingen in de bovenste bekhelft) om de prooi te doden. Dan volgt de ceremoniële pluk alvorens de maaltijd aangevangen wordt. Vanwege dit hoofse gedrag werd de valk in het verleden enkel door edelen ingezet. De “gewone” mens was verboden om valken te bezitten of om er mee te jagen. In de Arabische landen leeft dit nog steeds.
De lage vlucht is de jacht op lopende of laagvliegende prooien. Hierbij worden specimen van de havikenfamilie ingezet. Deze roofvogels zijn in staat om prooien te achtervolgen in struikgewas, bomen, dossen en velden. Om hun voornaamste zintuig, hun zicht, te beschermen vertoont de schedel twee beenderige bogen die de ogen afschermen voor takken en doornen. Deze havikachtigen hebben uitzonderlijk sterke klauwen waarmee ze de prooi vastgrijpen. De greep wordt versterkt door een kliksysteem in de pezen, zodat ontsnappen erg moeilijk wordt. De valkenier moet dan ook de tijd nemen om de vogel te kalmeren, en de prooi te ruilen voor een lekker hapje.
Valkerij is vooral een rustige jachtvorm. Lawaai en opwinding zijn uit den boze. De valkenier moet rustig en sereen handelen met groot respect voor zijn jachtvogel. Dit schuwe dier laat hem toe om samen met hem/haar te jagen. Dat is een enorm privilege dat je moet verdienen en koesteren.
Wat is er mooier dan op een herfstmorgen met de jachtvogel op de vuist, de hond werkend in de dekking vlakbij, te genieten van de natuur en haar wezens? Een groot tableau is nooit aan de orde. De jacht is vermoeiend voor de jachtvogel, de hond en de valkenier die zijn kompaan bijstaat om het wild weidelijk te oogsten. De rust na de jacht met de jachtvogel volledig opgekropt, de valkenier bij een hapje en een drankje jachtverhalen vertellend , de hond slapend op zijn voeten, is onbetaalbaar.
​
tekst en foto's : Pim Clerens
MEER INFO?
VOF Clerens – Verheijen en co
Oud-gooreind 14, 2990 Wuustwezel, België
pim : 0484975870
Cindy : 0484905373
pim.valkenier@telenet.be
Heb jij ook een vereniging? Laat het gerust weten en dan zetten we je hier ook bij...