PATRIJZENJACHT
Perdix Perdix
In Vlaanderen is de jacht op patrijs open van 15 september tot 14 november (enkel als de jachtgroep bij een erkende WBE is aangesloten). Sinds 2021 moeten jagers ook tellingen uitvoeren en die via het patrijzenprotocol aan het Agentschap Natuur en Bos doorgeven. Kom je niet aan 3 koppels per 100ha in WBE-verband, dan zal de jacht ook niet toegelaten worden.
Het is een periode om echt naar uit te kijken en absoluut geen gemakkelijke jacht! Enerzijds vanwege de vele maïs die vaak nog op de velden staat, anderzijds door de manier waarop dit wild zich heel slim en snel verplaatst.
Als jager moet je precies weten waar de kluchten zich ophouden, uit hoeveel stuks de kluchten bestaat en op welke manier de vogels zich uit de voeten maken, om van een patrijzenjacht een geslaagde dag te maken. Een patrijzenjacht is werken geblazen. Ploeteren door de velden, een klucht zien opgaan, goed kijken waarheen ze gaan en opnieuw een plan van aanpak smeden.
​
Maar net dat maakt dat heel veel jagers deze jacht als één van de mooiste dagen van het kleinwildseizoen zien. Elke weidelijke jager is een heel jaar bezig met observeren, bijvoederen waar nodig, rulpaadjes aanleggen en beschutting voorzien. Maar op wat moet je nu letten om het bestand 'gezond' te houden bij bejaging? Enkele tips van doorwinterde jagers.
TIP 1
Observeer je bestand héél goed!
Vanaf eind juli trek je 2-3 keer per week het veld in om je bestanden te tellen en te kijken waar, welke gewassen staan. Enkel op basis van de najaarstellingen kan je een goed afschot bepalen.
​
TIP 2
Benaderen is de kunst.
Patrijzen zijn 'schuwe' dieren en gaan snel op de vleugel. Jaag daarom steeds tegen wind in. Ga je over aardappelvelden, loop dan dwars op de bedden want als een patrijs vlucht, dan volgt hij de bedden. Een goeie manier van bejagen is in jagen in hoefijzervorm. Op die manier kan je de patrijzen goed 'sturen'. Wil je ze naar links laten opvliegen, laat de rechtse jagers dan wat voor gaan en vice versa.
​
TIP 3
Hond onmisbaar maar aanlijnen.
Dat een hond onmisbaar is tijdens de jacht is vanzelfsprekend. Maar bij het benaderen van patrijzen doe je dat beter aangelijnd. Er liggen ook hazen in het veld en een hond die op een haas botst, gaat onmiddellijk veel verstoring geven en de patrijzen gaan zeker op de vleugel.
​
TIP 4
Doublet? Denk goed na!
Als je een patrijs strekt, fixeer je dan liever op de plaats waar hij exact gevallen is, dan te proberen een 2de te strekken. Als je patrijs in een bietenveld valt en je weet niet meer exact waar, dan kan de nazoek op niets uitdraaien.
TIP 5
De eerste en laatste patrijs...
Bij patrijzen is het altijd de leidende haan die eerst vertrekt. Na de haan vertrekken de jonge patrijzen en als laatste de hen, eventueel samen met één of meerdere bourdons*. Gaat er een grote klucht op van 20 stuks of meer? Dan zijn dat 2 of meer kluchten die samenkomen. Ook hier best de eerste 3-4 en laatste 3-4 patrijzen schonen.
*Een bourdon is een oudere patrijs die zich aansluit bij een koppel met jongen om te helpen bij de opvoeding. Ze zal de klucht ook met gevaar voor eigen leven beschermen. Als een predator of jager dichterbij komt, zal een bourdon het gevaar proberen af te leiden zodat de klucht kan ontkomen.
​
TIP 6
Wat met een koppel dat alleen opvliegt?
Gaan er slechts 2 patrijzen op? Dan is dat ofwel een jong koppel dat ofwel nog geen nest gelegd heeft, ofwel een koppel waarvan het nest verloren gegaan is maar dat kan ook een oud koppel zijn. Meerdere jaren observatie in het jachtveld zijn hier noodzakelijk om desgevallend dit koppel zeker weg te nemen zodat er plaats komt voor een jong productief koppeltje.
​
​
TIP 7
Welk patroon/choke?
We jagen bij voorkeur met een hageldiameter die tussen de 2,2 en 2,8mm ligt en met 2 1/2 chokes. Voor het eerste schot tot 850bar, voor het 2 de tot 1350bar, kwestie van hetzelfde voor te geven.
Als jager zijn we verantwoordelijk voor de vooruitgang van het patrijzenbestand.
Het lijkt voor niet-jagers een enorme contradictie dat, door de jacht toe te staan, een soort kan uitbreiden. We zien tegenwoordig heel wat jagers die enorm veel tijd, energie en financiële middelen investeren in biotoopverbetering, Ook het Europese project Partridge is hier een prachtig voorbeeld van. Onderaan meer info.
Kenmerken mannelijk/vrouwelijk
Op de borst van beide geslachten, zit een hoefijzervormige bruine vlek. Bij het haantje is de vlek normaal een stuk duidelijker maar dit is geen betrouwbaar kenmerk voor het sexen van de vogels. Enkel aan de hand van het Laureinskruis op de vleugeldekveren kan men duidelijk onderscheid tussen de geslachten maken. De hen heeft dwarse strepen, de haan niet.
Links : Haan (hier totaal geen dwarsstrepen te zien)
Rechts : Hen ( let op de witte dwarsstrepen van de dekveren)
Links : Haan (duidelijk hoefijzer)
Rechts : Hen (hoefijzer bijna niet zichtbaar)
Nogmaals, dit is geen exact gegeven. Enkel het Laureinskruis
Kenmerken Jong/volwassen
In het juveniel kleed overheerst de bruine kleur. De volwassen dieren hebben grijze poten en afgeronde buitenste slagpinnen met een bleke snavel. De jongen hebben gele poten en spitse buitenste slagpennen en een donkere snavel.
Klik op de afbeelding voor een groter beeld.
Links : Volwassen haan (geen kruis) P8-P9-P10 zijn hier ook duidelijk rond.)
Rechts : Jonge hen (Laureinskruis) P10-P9 hebben duidelijk scherpe punten. P7 groeit nog en P8 is nog niet zichtbaar.
Klik op de afbeelding voor een groter beeld.
Links : Jong met gelige poten
Rechts : Volwassen met grijze poten
​
Alle foto's zijn eigendom van F.Buner
Wetenschap
Eén van de redenen waarom we in Vlaanderen nog steeds op patrijs kunnen jagen, is door toedoen van vele mensen die zich dagdagelijks inzetten voor deze prachtige inheemse vogel.
Het INTERREG-project PARTRIDGE is een vierjarig (2017-2020) project dat met wetenschappelijk onderbouwde studies wil aantonen dat er op het platteland met heel veel monocultuur, zeker nog een toekomst is weggelegd voor de patrijs. Als er maar een goed beheer is.
Dit is een interenationaal project waar organisaties uit Engeland, Schotland, Nederland, Duitsland en Vlaanderen aan meewerken. In Vlaanderen zetten VLM, INBO, ECO2, INAGRO en HVV allen hun schouders onder het project. Het PARTRIDGE-project is heel ambitieus en heeft een budget van meer dan 4,5 miljoen euro ter beschikking.
​
Dankzij dit budget worden 10 voorbeeldgebieden (min.500 ha.) optimaal ingericht worden voor de patrijs. In Vlaanderen zijn 2 voorbeeldgebieden: één in de West-Vlaamse polders en één in het Oost-Vlaamse Meetjesland. In Nederland één in Burgh-Sluis en één in Oude Doorn.
​
De doelstellingen van het project zijn om de biodiversiteit op die 4 jaar met 30% te verhogen!
​
​
Bronnen : HVV, De Vlaamse Jager, Paul Theunynck